بررسی و تحلیل جایگاه حکمروایی خوب شهری در پایداری محلات شهرهای ایران مطالعه موردی: منطقه 7 شهر شیراز

امروزه، افزایش جمعیت شهرها از یک‌سو و نظام مدیریت تمرکزگرا از سوی دیگر، مدیریت شهری در شهرهای کشورهای در حل توسعه را با مشکلات فراوانی مواجهه ساخته است. یکی از رویکردهایی که می تواند در برون¬رفت از این شرایط به برنامه¬ریزان و مدیران شهری کمک نماید، رویکرد حکمروایی خوب شهری می‌باشد. این رویکرد که بر مدیریت مشارکتی و توسعه از پایین به بالا تأکید دارد، به‌ عنوان یکی از اثربخش‌ترین، کم‌هزینه‌ترین و پایدارترین شیوه اعمال مدیریت تلقی می¬گردد. از این رو در ایران نیز لزوم توجه به الگوی¬حکمروایی خوب شهری، ضروری می¬نماید. اینک در این پژوهش با هدف تحلیل و ارزیابی عملکرد مدیریت شهری در چهارچوب حکمروایی خوب شهری با تأکید بر پایداری محلات، به بررسی وضعیت حکمروایی خوب شهری در محلات منطقه هفت شهر شیراز به عنوان یکی از کلان¬شهرهای کشور پرداخته شده است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و روش توصیفی– تحلیلی است. اطلاعات و داده‌های موردنیاز با بهره¬گیری از مطالعات اسنادی و میدانی و با استفاده از ابزار پرسشنامه تهیه و حجم نمونه با بهره¬گیری از فرمول کوکران به تعداد 325 نفر از شهروندان و 30 نفر از کارشناسان تعیین گردید. شاخص¬های پژوهش شامل: هفت شاخص مشارکت، قانونمندی، شفافیت، پاسخگویی، جهت¬گیری توافقی، عدالت و کارآیی از شاخص¬های حکمروایی خوب شهری و 36 گویه مرتبط با این شاخص¬ها بوده که در 21 محله این منطقه¬ی شهری پرسشنامه¬های مربوطه تهیه و تکمیل گردیده است. جهت تحلیل نظرات شهروندان از مدل تصمیم‌گیری چندمعیاره ویکور با استفاده از مدل وزن¬دهی تحلیل شبکه¬ای (ANP) استفاده شده است. نتایج حاصل از تحلیل یافته¬های پژوهش گویای آن است که به لحاظ شاخص کلی حکمروایی خوب شهری 19/76 درصد از محلات دارای وضعیت نامطلوب و نسبتاً نامطلوب بوده¬اند (83/23 درصد نامطلوب 38/52 درصد نسبتاً مطلوب). 28/14 درصد از محلات سطحی متوسط دارند و تنها 76/9 درصد محلات از وضعیت مطلوب و نسبتاً مطلوب برخوردار می¬باشند. نتایج تجزیه و تحلیل حاصل از دیدگاه کارشناسان گویای آن است که در منطقه هفت شهر شیراز از نظر عوامل داخلی حکمروایی (نقاط قوت و ضعف) مدیریت شهری دچار ضعف بوده و از نظر عوامل خارجی (فرصت‌ها و تهدیدات) نیز عوامل تهدید بر فرصت‌های این منطقه شهری غلبه دارند. با توجه به یک رویکرد تحلیلی می-توان نتیجه گرفت که بیشتر مؤلفه‌های تحلیلی پژوهش سطحی پایین‌تر از میانگین متوسط (عدد 3 حاصل از طیف لیکرت) مطلوبیت داشته که این مهم بیانگر آن است که علاوه بر عدم تحقق حکمروایی خوب شهری در این منطقه شهری، تفاوت مشهودی در نابرابری و عدم پایداری محلات این منطقه‌ی شهری وجود دارد. از این¬رو، لزوم توجه به شاخص¬های حکمروایی خوب در مدیریت شهری و اجرای یکسان آن در تمام محلات این شهر الزامی می¬باشد. كلمات كليدي: مدیریت شهری، حکمروایی خوب شهری، پایداری محلات، منطقه هفت، شهر شیراز.